Cushing bij honden, ook bekend als Hyperadrenocorticisme, is een hormonale aandoening waarbij het lichaam te veel cortisol aanmaakt. Dit kan leiden tot huidproblemen, spierzwakte, overmatige dorst en urineproductie, en een opgezette buik. De ziekte verloopt meestal chronisch en wordt vaak aangezien voor normale veroudering. Welke symptomen wijzen op Cushing? Hoe stelt een dierenarts de diagnose? En welke behandelmogelijkheden zijn er? In dit artikel lees je alles over Oorzaken, Symptomen, Diagnose, en Behandelingen voor honden met Cushing.
Wat is de ziekte van Cushing bij honden?
De ziekte van Cushing bij honden is een aandoening waarbij de bijnieren te veel cortisol produceren. Dit stresshormoon regelt onder meer stofwisseling, bloeddruk en immuunfunctie, maar een langdurig teveel kan schadelijk zijn. Cushing ontstaat door een tumor in de hypofyse (85% van de gevallen) of in de bijnieren (15%).
Welke honden krijgen vaker de ziekte van Cushing?
Sommige rassen hebben een grotere kans om Cushing te ontwikkelen:
- Poedels
- Dachshunds
- Beagles
- Terriërs (o.a. Border, Yorkshire, Jack Russel)
- Boxers
Daarnaast komt Cushing vooral voor bij honden ouder dan zes jaar.
Wat zijn de symptomen van Cushing bij honden?
De meest voorkomende symptomen van Cushing zijn:
- Een verhoogde wateropname en urineren
- Overmatige eetlust
- Dunne huid en haaruitval, vooral op de flanken en staart
- Een opgezwollen buik (‘potbelly’) door vetophoping
- Verminderde spierkracht en uithouding
- Overmatig hijgen, ook in rust
Welke minder bekende symptomen kan een hond met Cushing hebben?
Naast deze symptomen kunnen sommige honden de volgende klachten ontwikkelen:
- Huidproblemen zoals mee-eters, donkere pigmentatie, verdikte huid
- Suikerziekte (Diabetes Mellitus) als gevolg van hoge cortisolspiegels
- Blaasontstekingen door een verminderde weerstand
- Langzame wondgenezing
- Afwezigheid van loopsheid bij teven
De symptomen ontwikkelen zich vaak geleidelijk over 1 jaar. Hierdoor worden de eerste tekenen soms verward met ouder worden.
Hoe wordt de ziekte van Cushing bij honden gediagnosticeerd?
De diagnose van Cushing is niet eenvoudig en vereist verschillende tests.
Welke testen worden gebruikt om Cushing bij honden op te sporen?
- Urineonderzoek:
- Met een cortisol-creatinine verhoudingstest in ochtendurine kan een eerste indicatie van Cushing worden verkregen.
- Een driedaagse urineanalyse verhoogt de betrouwbaarheid van deze test.
- Bloedonderzoek:
- ACTH-stimulatietest: Controleert hoe de bijnieren reageren op ACTH (het hormoon dat cortisolproductie stimuleert).
- Low-Dose Dexamethason Suppressietest (LDDST): Meet of het lichaam cortisolproductie kan onderdrukken onder invloed van dexamethason. Dit helpt om hypofyse-afhankelijke (85%) of bijnier-afhankelijke Cushing (15%) te onderscheiden.
- Beeldvorming:
- Echografie kan aantonen of de bijnieren vergroot of ongelijk zijn, wat wijst op een tumor.
- MRI of CT-scan wordt soms toegepast, vooral als een hypofysetumor wordt vermoed.
Een correcte diagnose is essentieel, omdat de behandeling afhangt van de onderliggende oorzaak.
Wat zijn de behandelingsopties voor Cushing bij honden?
De behandeling van Cushing bij honden hangt af van de oorzaken en ernst van de ziekte.
Welke medicatie helpt bij Cushing bij honden?
Vetoryl® (trilostane) is het meest gebruikte medicijn en remt de cortisolproductie in de bijnieren. Dit medicijn wordt levenslang toegediend en vereist regelmatige bloedcontroles om de juiste dosering te bepalen.
Is een operatie mogelijk bij Cushing?
Ja, vooral als de ziekte wordt veroorzaakt door een bijniertumor. In sommige gevallen kan chirurgische verwijdering van de aangedane bijnier leiden tot volledige genezing. Een grote hypofysetumor kan ook operatief worden verwijderd, maar deze procedure is complex en wordt zelden uitgevoerd.
Welke rol speelt voeding bij honden met Cushing?
Een aangepast dieet ondersteunt de behandeling:
- Laag in vetten om de belasting van de alvleesklier te verminderen.
- Minder koolhydraten en suikers om kans op diabetes te verlagen.
- Hoge kwaliteit eiwitten voor spierbehoud.
- Omega-3 vetzuren voor een gezondere huid en vacht.
Speciale Cushing-diëten kunnen door de dierenarts worden aanbevolen.
Wat is de prognose voor een hond met Cushing?
De prognose hangt af van de oorzaak en de behandeling:
- Honden met medicamenteuze behandeling leven gemiddeld 2 tot 4 jaar na diagnose met een goede levenskwaliteit.
- Bijniertumoren kunnen succesvol worden verwijderd, met een normale levensverwachting indien geen uitzaaiingen aanwezig zijn.
- Niet behandelde honden ontwikkelen vaak bijkomende complicaties zoals spierafbraak, infecties en diabetes, wat de levensverwachting verkort.
Veelgestelde vragen over Cushing bij honden
Kan de ziekte van Cushing genezen?
Cushing kan alleen definitief genezen als een bijniertumor succesvol operatief wordt verwijderd. Bij een hypofysetumor is medicatie meestal de enige optie om de symptomen onder controle te houden.
Hoe snel verbetert een hond na start van de behandeling?
Binnen 2 tot 4 weken na het starten van Vetoryl® nemen symptomen zoals overmatig drinken en eetlust vaak af. Haarverlies en huidproblemen verbeteren binnen enkele maanden.
Is Cushing besmettelijk voor andere huisdieren?
Nee, de ziekte van Cushing is niet besmettelijk en treft alleen de individuele hond.
Zijn er bijwerkingen van medicijnen tegen Cushing?
Ja, bijwerkingen van Vetoryl® kunnen bestaan uit lusteloosheid, braken, diarree, zwakte en een dalende eetlust. Regelmatige bloedcontroles zijn nodig om overdosering te vermijden.
Wat gebeurt er als Cushing onbehandeld blijft?
Een onbehandelde hond kan ernstige spierafbraak, immuunproblemen, hoge bloeddruk, diabetes en uiteindelijk nier- of hartfalen ontwikkelen.
Conclusie
De ziekte van Cushing bij honden is een chronische hormonale aandoening die vaak voorkomt bij oudere honden en bepaalde rassen. Vroege herkenning van symptomen zoals overmatige dorst, haaruitval en een opgezwollen buik is cruciaal voor een tijdige diagnose en behandeling. De beste behandelingsoptie is medicatie met Vetoryl, maar chirurgische ingrepen zijn ook mogelijk bij bijniertumoren. Een op maat gemaakt dieet en regelmatige controle zijn noodzakelijk om complicaties te voorkomen en de levenskwaliteit van de hond te behouden.
Heeft jouw hond symptomen van Cushing? Neem contact op met je dierenarts voor een juiste diagnose en behandelplan!